Stawy kąpielowe publiczne
Stawy kąpielowe to sztuczne systemy akwatyczne, w których wykorzystywane są naturalne procesy samooczyszczania się wód. Dlatego kąpieliska, gdzie nie stosuje się obróbki chemicznej wody są, atrakcyjną alternatywą dla konwencjonalnych basenów.
Stawy kąpielowe składają się ze zbiornika kąpielowego oraz oddzielonych stref regeneracyjnych, w których dochodzi do eliminacji związków pokarmowych (tzw. nutrientów) oraz zanieczyszczeń bakteryjnych. Celem nie jest osiągnięcie sterylności wody kąpielowej, lecz stworzenie ekosystemu, w którym zanieczyszczenia powodowane przez kąpiących się są eliminowane w strefie regeneracyjnej, przy czym zdrowie i bezpieczeństwo użytkowników są wartością nadrzędną. W Niemczech budowane są od 1992 r. i aktualnie istnieje ponad 200 komunalnych i dziesiątki tysięcy prywatnych obiektów tego typu- w Polsce prawie nieznane. Technologia budowy stawów kąpielowych otwiera interesującą pod względem finansowym możliwość tworzenia kąpielisk publicznych bądź sanacji istniejących, którym z przyczyn ekonomicznych grozi zamknięcie. Może być to interesująca alternatywa dla gmin posiadających niesprawne baseny kąpielowe.
Kąpiele jak i pływanie odbywało się kiedyś wyłącznie w wodach naturalnych. Wraz z narastającym zanieczyszczeniem wód naturalnych jak i znajomoscią higieny tworzono kąpieliska, w których woda była uzdatniana przy pomocy chemikaliów.
Atrakcyjną alternatywą konwencjonalnych basenów są aktualnie kąpieliska gdzie nie stosuje się obróbki chemicznej wody, lecz wykorzystuje i intensyfikuje naturalne procesy samooczyszczania sie wód, – zarówno mechaniczne, biogiczne oraz chemiczne
Celem nie jest sterylna woda kąpielowa, lecz stworzenie ekosystemu, w którym obciążenia wywołane przez kąpiących się są eliminowane w strefie regeneracyjnej, przyczym zdrowie i bezpieczeństwo użytkowników ma wartość nadrzędną . Często użytkownicy konwencjonalnych kąpielisk mieli problemy związane z alergiami, podrażnieniami skóry itd, co w naturalnie oczyszczanych kąpieliskach zostało wyeliminowane
O ile w konwencjonalnych basenach poprzez dodatek chloru likwiduje się życie organiczne i giną powodujące nieprzezroczystość wody glony (Indykator stążenia związków biogennych), to w stawie kąpielowym dąży się do eliminacji biogenów wykorzystując konkurencje o związki odżywcze między glonami a roślinami bagiennymi oraz zjawiska sorbcyjne w złożu filtra.
Zamiast chemii i chloru stosuje się wydajne filtry roślinne (złoża bagienne) dodatkiem specjalnie dobranych minerałów w tym wymieniaczy jonowych i absorbentów, które czyszczą cyrkulującą wodę.
Również redukcja bakterii coli na prawidłowo zaprojektowanych filtrach jest bardzo efektywna, tak że wymagane przepisami normy są spełniane.
Stawy kąpielowe mogą być budowane jako zupełnie nowe obiekty, lub powstają w ramach modernizacji istniejących kąpielisk.
Są stosowane w obiektach publicznych jak i prywatnych ogrodach (wielkość minimalna ok 50 m2), hotelach, pensjonatach, polach namiotowych, gospodarstwach agroturystycznych
W Niemczech istnieje ponad setka obiektów komunalnych i dziesiątki tysięcy prywatnych. Powstają obiekty z wykorzystaniem wód termalnych, morskich, również jako całorocznie użytkowane kąpieliska pod szkłem. Budowane są zarówno w krajach skandynawskich czy śródziemnomorskich.
Naturalny wygląd założenia powoduje harmonijną integrację obiektu z otaczającym krajobrazem i tym samym wzrasta atrakcyjność wypoczynkowa obiektu , co dobitnie potwierdza frekwencja na istniejących obiektach tego typu.
Szczególnie w gminach komunalne stawy kąpielowe zdobywają coraz większe znaczenie (oczywiście jeszcze nie w Polsce). Technologia budowy stawów kąpielowych otwiera interesujacą finansową możliwość budowy kąpielisk publicznych, bądź sanacji istniejących kąpielisk, którym grozi zamkniecie . Jednak projektowanie i budowa, a także eksploatacja stawia szczególne wyzwanie. Niezbędna jest wiedza pochodząca z wielu dziedzin w szczególności ekologii, inżynierii środowiskowej oraz hydrauliki. Istotna jest znajomość rozkładu i filtracji w biotopach bagiennych oraz zagadnienia związane z higieną człowieka.
By uniknąć nieporozumień i wyjaśnić pojęcia , które w języku polskim są zbyt wieloznaczne rozpoczniemy od wyjaśnienia używanych w artykule.
Staw kąpielowy zdefiniować można jako sztucznie stworzony, odizolowany od środowiska hydrogeologicznego nieprzepuszczalnym materiałem zbiornik, w skład którego wchodzą część rekreacyjna (kąpielowa) oraz część regeneracyjna, zasiedlona przez biorące udział w procesach samooczyszczania wody rośliny. Na cały system składa się też wiele urządzeń, zarówno ściśle mechanicznych jak i specjalnie komponowanych bagiennych filtrów, które wykorzystuje się do utrzymania właściwego poziomu jakości wody.
Część kąpielowa jest to fragment zbiornika używany przez kąpiących się, w którego skład wchodzą fragmenty przeznaczone dla osób nie umiejących pływać: brodziki jak i urządzenia do skoków.
Strefa regeneracyjna jest to obszar, w którym dokonuje się mechanicznego, biologicznego, jak i mechaniczno/ chemicznego oczyszczania wody . Obszar ten jest niedostepny dla kąpiących.
Infrastruktura to niesłużące bezpośrednio do kąpieli elementy kąpieliska naturalnego jak : toalaety, przebieralnie, łąki i plaże, place zabaw, pawilony gastronomiczne parkingi itp.
Kąpielisko naturalne składa się ze stawu kąpielowego strefy regeneracyjnej oraz infrastruktury.
Filtr jest to urządzenie do separacji.
Filtry biologiczne - materiał filtrujący pokryty jest mikroorganizmami gdzie poprzez procesy tlenowe jak i beztlenowe zachodzi proces oczyszczania wody .
Filtracja wgłębna polega na speparacji wewnątrz filtra np. filtry glebowe.